مجتبی
واحدی: در چـهار سال اخیر، رئیس دولت ایران بارها از مراجعات حضوری یا
غیرحضوری سران سایر کشورها و یاری‌طلبی آنها برای حل مشکلات کشورهایشان
سخن گفته است. البته او تاکنون مشخص نکرده، کدام موفقیت بی‌نظیر دولت نهم،
چشم‌ها را در جهان خیره ساخته و آنها را به الگوگیری از این دولت تشویق
نموده است. اما به نظر می‌رسد نوعی همسان سازی لازم است تا درک عمومی از
واژه‌هـای مـورد اسـتفاده دولتمردان همان باشد که مسئولان دولتی
می‌خواهند. اگر این کار انجام شود شاید مـردم، رسـانه‌ها و سیاستمداران
نیز بتوانند همچون مسئولان دولت، از یاری خواهی عرب و عجم و سیاه و سفید
در جهان، مشعوف شوند و به خود ببالند. البته کمک‌خواهی سایر کشورها، تنها
عبارتی نیست که نیاز به تبیین دارد و دهها عبارت و ترم سیاسی و یا غیر
سیاسی را می‌توان مثال زد که به نظر می‌رسد اراده مسئولان دولت احمدی‌نژاد
از بیان آنها با آنچه در ذهن مخاطبان وجود دارد، قابل تطابق نیست. پس ای
کاش بعضی یاران احمدی‌نژاد که در سال‌های اخیر با استفاده از بودجه عمومی،
کتاب‌های متعددی برای تبیین دیدگاه‌های او منتشر کرده‌اند، لغت‌نامه‌ای
نیز بنویسند و مراد دولتمردان از بعضی عبارات را در آن تبیین نمایند.
<مذاکره>،
مهم‌ترین واژه‌ای است که بایستی در این لغت‌نامه مورد بحث و تفسیر قرار
گیرد. البته این ضرورت قبلاً هم احساس می‌شد اما اشتیاق بعضی دولتمردان به
مذاکره با آمریکا و خبرهای ضد و نقیض در این مورد، ضرورت لغت‌نامه نویسی
را آشکارتر ساخته است.
روز 15 مهر ماه، خبرگزاری ایسنا داستان دیدار
سعید جلیلی با معاون وزیر خارجه آمریکا را از زبان احمدی نژاد منعکس نمود
که در بخشی از آن آمده بود: <طبیعی است که وقتی نماینده آمریکا خواستار
مذاکره شده، آقای جلیلی نیز استقبال کرد و اتفاقا مذاکراتشان، مذاکرات
خوبی بود.> 5 هفته بعد از این خبر رسانی در مورد <مذاکره> با
آمریکا، سعید جلیلی که احمدی‌نژاد <مذاکره> او با نماینده آمریکا را
<مذاکره خوب> نامید، میان عده ای از روحانیون قم اعلام کرد:
<آنچه میان من و برنز - معاون وزیر خارجه آمریکا- رد و بدل شد، اسمش
مذاکره و گفتگو نبود(> خبرگزاری مهر 19 آبان 88)
البته این سوژه
خاص یک نکته حاشیه‌ای نیز دارد که شاید از اصل موضوع، کم اهمیت‌تر نباشد.
مدیر مسئول روزنامه کیهان 11 روز پس از آنکه احمدی‌نژاد، وقوع
<مذاکره> را تایید و آن را یک <مذاکره خوب> دانست، طی
یادداشتی بر این نکته تاکید کرد که نه تنها بین نمایندگان ایران و آمریکا،
<مذاکره>ای صورت نگرفته بلکه رو در رویی جلیلی و برنز، یک ضد
مذاکره بوده است. با توجه به این حاشیه، به نظر می‌رسد لغت‌نامه جدید، قبل
از ابلاغ و استفاده، بایستی به تو‌شیح مدیر مسئول روزنامه کیهان برسد زیرا
او بهتر از مسئولان دولتی، فرق مذاکره و ضد مذاکره را می‌داند.
در
لغت نامه جدید، باید تکلیف برخی واژه‌ها و مفاهیم دیگر نیز مشخص شود. مثلا
باید هر کس با خواندن این لغت نامه به درک دقیقی از کلمات <عزت> و
<احترام> برسد. زیرا در چهار سال اخیر، رئیس دولت و حامیان او بارها
اعلام کرده‌اند که در دوره مسئولیت آنها، بر عزت ایرانیان در سراسر دنیا
افزوده شده و احترام به ملت ایران، هر روز بالاتر می‌رود. این در حالی است
که رسانه‌های رسمی کشور در همین مدت، خبرهای متعددی در خصوص بی‌حرمتی به
زائران ایرانی در مرز عراق، توهین به بانوان زائر ایرانی در عربستان،
رفتار عقده‌گشایانه پلیس اماراتبا مسافران ایرانی، سخت‌گیری‌های غیر
متعارف کشورهای گوناگون برای اعطای ویزا به ایرانیان و حتی رفتار غیر
دوستانه کشورهای چین و روسیه در برابر درخواست ویزای ورزشکاران ایـرانـی
مـخابره نمودند. بازرسی بدنی غیرمتعارف از فرستاده ویژه ایران به چین توسط
پلیس فرودگاه آن کشور نیز هنوز در خاطره‌ها زنده است.
<درصد>،
<میلیارد>، <میلیون>، <سرمایه‌گذاری>، <تعامل> و
<اجرا> از دیگر واژه‌هایی است که تشریح آنها در لغت‌نامه جدید
می‌تواند هر نوع شائبه در خصوص اطلاع‌رسانی غلط توسط دولتی‌ها را برطرف
نماید. مردم بارها از مسئولان دولتی شنیده بودند که 85 تا 90 درصد مصوبات
سفرهای استانی اجرا شده و دو روز قبل، از یک مشاور رئیس جمهور این خبر
بهجت اثر را شنیدند که تمامی مصوبات اجرا شده است. این در حالی است که
نمایندگانی از طیف‌های مختلف فکری در مجلس هشتم، نسبت به این آمارها با
دیده تردید نگاه کرده‌اند که نشان می‌دهد باید، هم برای واژه‌های
<درصد> و <اجرا> تعاریف جدید ارائه نمود و هم مفهوم
<تعامل> مسئولان دولتی با نمایندگان مـجلـس را مـورد بـازبـیـنی
قرار داد. رئیس دولت از سرمایه‌گذاری‌های چند ده میلیارد دلاری خارجی در
دوره مسئولیت خود خبر می‌دهد و یک نماینده اصولگرا که از حامیان جدی دولت
تلقی می‌شود در واکنشی طعنه‌آلود اظـهـار مـی‌دارد <اگـر سرمایه‌گذاری
انجام شده، چرا ما نمی‌بینیم؟> و بالاترین متولی امور اقتصادی در دولت
هم بدون تـوجـه بـه ادعـاهـای چـنـد ده مـیلـیـارد دلاری، حداکثر
سرمایه‌گذاری خارجی در سال 87 را معادل600 میلیون دلار ذکر می‌کند.
اگر
مفهوم <درصد> به خوبی تبیین شود و <کار> و <بیکاری> نیز
در لغت‌نامه جدید برای مردم تشریح گردد، نه دولتمردان مجبور خواهند شد هر
روز آمارهای خود در خصوص کاهش <بیکاری> را توجیه نمایند و نه
نماینده حامی دولت به اعتراض برخواهد خواست که <آمارهای اشتغال،
دستکاری شده است. زیرا مسئولان دولتی در آمارهای جدید خود، یک جوان بیکار
که هفته‌ای چند ساعت به مغازه پدرش سر می‌زند را جزء آمار شاغلان
آورده‌اند!>
نوشتن لغت نامه جدید، هم از عصبانیت‌ها در داخل
کشور- کـه بــه خـاطـر خـلاف پنـداری بعضـی گــزارش‌هـای دولتـی ایجاد
می‌شـود - جلـوگیـری خـواهـد کـرد، هم می‌تواند توسط بـرخی مشـاوران دو
تابعیتـی، ترجمـه و دراختیـار طرف‌هـای خارجی قرار گیرد، تـا آنها نیز
برای تداوم خصومت ورزی‌های تاریخی خود، بـه دنبال کشف تناقض در بعضی
اظهارنظرهای داخلی مسئولان ایرانی نباشند.
قطعا قبل از این
آشکارسـازی و لغت‌نامه نویسی، نـه تنها حـل مشکلات جهـان، امکـان‌پذیر
نخواهــد بــود بلکـه حـل مشکلات داخلی نیز در هاله‌ای از ابهام قرار
خواهد داشت.
•
