فرصتی که از دست رفت
روز هفتم اردیبهشت سال 1384 در هــوای بــارانــی تـهـران، سید محمد خاتمی برای شرکت در یک نشست به دانشگاه تهران دعوت شده بود. آن روز مانند بسیاری از روزهای بارانی دیگر، ترافیک تهران آنقدر سنگین بود که رئیس جمهورِ وقت، دیرتر از زمان تعیین شده به محل سخنرانی خود رسید. او در ابتدای صحبت برای پوزش خواهی از حضار گفت: »با اینکه مسئول ساماندهی شهر، مستقیماً دولت نیست اما باز هم به خاطر گناهان ناکرده و قصورهای نداشته از طرف کسانی که اینچنین وضعی را نمی‌توانند اداره کنند از شما معذرت می‌خواهم«. این اظهارات، واکنش فوری و شدید شهردار وقت تهران - محمود احمدی‌نژاد - را به دنبال داشت: »از اینکه رئیس جمهور -خاتمی - بالاخره یک‌بار در ترافیک تهران معطل شد و از نزدیک مشکلات مردم تهران را لمس کرد، هم خوشحالیم و هم متاسف. خوشحال از اینکه رئیس جمهور، یک‌بار هم که شده از میان مردم عبور کردند... و متأسف از اینکه بسیار دیر با این معضل آشنا شدند. البته اگر دفتر ایشان در همان خیابان پاستور باقی می‌ماند شاید زودتر با مشکلات مردم آشنا می‌شدند«.
سخنان آن روز احمدی‌نژاد، به مذاق بسیاری از افراد اعم از اصلاح طلب و اصولگرا خوش نیامد. معترضان، این نوع سخن گفتن با رئیس جمهور را نمی‌پسندیدند. اما همین سخنان تلخ که بر زبان احمدی‌نژاد به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری جاری شد می‌توانست نوید دهنده آینده‌ای بهتر برای تهران - در صورت پیروزی احمدی نژاد - باشد. کمتر از دو ماه بعد، احمدی‌نژاد در میان حدود یکصد نماینده مجلس با صراحت اعلام کرد که در صورت پیروزی در انتخابات، شهردار تهران را به جلسات هیئت دولت فراخواهد خواند. این سخن، در واقع تکمیل اعتراضات قبلی او به خاتمی بود که چرا برخلاف روال حاکم در سال‌های قبل از آن، شهردار را بـه جلسات هیئت دولت دعوت نمی کند. تنها چهار روز بعد از این وعده احمدی نژاد، او به عنوان برنده رقابت انتخاباتی به مردم معرفی شد و در نخستین روزهـای ریـاست، تبلیغات وسیعی در خصوص استقرار دائم رئیس‌جمهور در دفتر پاستور به راه افتاد.
احمدی‌نژاد هیچ گاه وعده خود برای دعوت شهردار تهران به جلسات کابینه را اجرا نکرد. در عین حال به نظر می رسید کسی که قبل از استقرار در کاخ ریاست جمهوری، به مدت دو سال و چند ماه مسئولیت شهرداری را به عهده داشته است به خوبی نقاط کور در معضل ترافیک تهران را شناسایی کرده و استقرار او در خیابان پاستور هم باعث عدم غفلت از وضعیت ترافیک شهری - نکته‌ای که خاتمی به خاطر آن، مورد سرزنش احمدی نژاد قرار گرفته بود - خواهد شد. اکنون که 4 سال از زمان وعده‌های شیرین می گذرد می توان نگاهی سریع به تحولات 4 سال اخیر در حوزه مسائل شهری به ویژه ترافیک داشت و تاثیر آن وعده‌ها و بعضی از اقدامات را در شهر مشاهده کرد. در این مدت، تقریباً در همه گفتگوهای شهردار فعلی تهران - رقیب انتخاباتی احمدی نژاد - نوعی گلایه از عدم همراهی و همکاری مسئولان دولتی با شهرداری وجود دارد. همکاران قالیباف هم بارها بر عدم تخصیص برخی اعتبارات ارزی و ریالی مربوط به مترو یا تاخیرهای غیرموجه در آن تاکید کرده‌اند.
در آخرین بخش از سریال ترافیک، به ادعای مسئولان شهرداری تهران، به دلیل اصرار مسئولان دولتی بر گنجاندن برخی موضوعات - که مورد مخـالفت شورای شهر و شهرداری تهران بود- تصویب طرح جامع ترافیک تهران به تعویق افتاد. در نهایت نیز ظاهرا علیرغم مخالفت شهردار و شورای شهر، احداث مونوریل به این طرح تحمیل شده است.
این اقدام دولتی‌ها از دو زاویه قابل اعتراض است. نخست آنکه محمود احمدی‌نژاد بهتر از هر کس دیدگاه رهبری نظام در خصوص تقسیم وظایف دولت و شهرداری نسبت به مسائل شهر تهران را می‌داند. او در هفده آذرماه سال 82 به عنوان شهردار تهران، اعضای شورای شهر را در ملاقات با مقام رهبری همراهی کرد و مستقیما از ایشان شنید که »شهرداری و شورای شهر تهران به عنوان مجموعه واحد مدیریت شهری، در انجام دادن وظایف خود، هیچ قیمی ندارند«. لذا مشخص نیست که این حد از تلاش دولت نهم برای تحمیل دیدگاه‌های خود به متولیان امور شهری، از کدام منطق پیروی می‌کند.
اما نکته دوم، تاثیر رفتار دولتی‌ها بر تاخیر در سـامـانـدهـی تـرافیـک تهران است که هیچ‌کس نمی‌تواند پیامدهای منفی آن بر مصرف سوخت، آلودگی هوا، تحمیل فشارهای عصبی به مردم و ... را تکذیب کند.
امروز نمی‌توان چهار سال فرصت از دست رفته را بازیابی کرد. اما می توان به ارزیابی میزان تحقق وعده‌های ظاهرا ساده احمدی‌نژاد در این حوزه- که هیچ مانعی برای تحقق آنها وجود نداشته است- پرداخت و همین ارزیابی را به عنوان معیاری برای پیش‌بینی رفتار آینده او - در صورت انتخاب مجدد- در نظر گرفت. | |
•
