قلم

اولویت بعدی در صله رحم و نیکی به دیگران خانواده است که مورد تأکید روایات و دین مقدس اسلام می باشد.

از قدیم شنیده ایم که چرا غی که به خانه رواست به مسجد حرام است این نکته و ضرب المثل چه بسا از روایات نشأت گرفته باشد چنانکه پیامبر اکرم(ص) بیان می دارند « اذا اعطی الله احدکم خیرا فلیبدأ بنفسه و اهل بیته» جامع الصغیر، ج1، ص73) این روایت اهمیت و اولویت پرداختن به امور خانواده را مورد توجه قرار داده است چنانکه می فرماید هرگاه خیری به شما رسید اول به خود و خانواده خود توجه کنید و به آنان بدهید. بخشش و بخشندگی جایگاه خود را دارد اما خانواده ای که خود محتاج است نباید فردی از آن با بخشش خیری که به آنان رسیده بدون آنکه خانواده خود بهره برده باشند کانون خانواده را متزلزل نماید.

حکایت شده است که شخصی تمام دارائیش را در راه خدا بخشید و بچه هایش به کارگری و گاهی گدایی روی آورده بودند وقتی فوت کرد به پیامبر خبر دادند که فلان شخص مرده است پیامبر فرمود چه کارش کردید عرض کردند در قبرستان مسلمانان دفنش کردیم حضرت فرمود اگر من بودم نمی گذاشتم در قبرستان مسلمانان دفنش کنید.

این حکایت و روایت تاریخی نشان از توجه پیامبر به اهمیت داشتن خانواده و فرزندان دارد چنانکه امام سجاد(ع) می فرماید اینکه وارد بازار شوم و پولی داشته باشم که برای خانواده گوشتی بخرم که بدان نیاز دارند، نزد من از آزادی برده ای محبوبتر است (کافی،ج4، ص12). البته توجه به این نکته در این روایت نیز قابل توجه است که به نیاز خانواده با اسراف کردن و اسراف کاری بحثی جدا بوده و خانواده ها نباید دست به اسراف بزنند.

توجه به خانواده در همه ایام مورد توجه است اما در روز جمعه بنا بر نگاه معنویی که اسلام به جمعه دارد نوعی توجه خاص را بنا بر فرمایش پیامبر اکرم(ص) که بیان می فرماید« اطرفوا اهالیکم فی کل جمعة بشی من الفاکهة او الحم حتی یفرحوا بالجمعة » (کافی ج6،ص299) روز جمعه را بخاطر شاد بودن خانواده با گوشتی و میوه ای آنان را میهمان کنید، در واقع بهانه ای خواهد بود برای همراهی و همدلی با خانواده، اهمیت کمک و همراهی با خانواده به حدی است که پیامبر اکرم(ص) آنرا مثل صدقه دانسته چرا که در صدقه هفتاد نیکی و حسنه نوشته می شود، بیان نورانی آن حضرت چنین است که هر آنچه مؤمن برای خود و خانواده و همسرش هزینه کند و نیز هر آنچه با آن آبروی خود را حفظ کند برایش صدقه نوشته می شود (مستدرک الوسائل، ج7، ص239) و همچنین حمل کردن تحفه ای از بازار برای خانواده همانند حمل صدقه ای استب برای قومی که محتاج است (امالی صدوق،ص577) حتی گاهی سفارش شده که اگر وارد خانه شدید و چیزی برای خانواده همراه نداشتید سنگریزه هایی به عنوان تحفه با خود به همراه ببرید.

رسول خدا (ص) اینگونه اهمیت طلب رزق و روزی برای خانواده را مطرح می فرایند که کسی که رزق و روزی خود را از طریق حلال بدست آورد تا با آن زندگی خود و خانواده اش را بچرخاند همانند کسی استکه در راه خدا مجاهدت می کند(کافی،ج5،ص93 )

نکته بعدی راجع به دعا برای خانواده است چنانکه حضرت ابراهیم بعد از اینکه به دستور خداوند همسر و فرزندش را در مکه قرار داد بیابانی که بی آب بود عرض کرد خدایا قلب های مردم را به سوی آنان بگردان و از میوه ها روزی آنان گردان(ابراهیم،37) و حضرت لوط هم برای نجات خانواده خود از آنچه که به آن جاهل بودند دعا کردند (شعراء 169)