قلم

آفتاب: حجت‌الاسلام محمدخاتمی در دیدار با تعدادی از فعالان اصلاح‌طلب، با اشاره به همزمانی این ایام با ایام عزاداری حسینی ، گفت: شور مذهبی خیلی مهم است و حماسه را زنده نگاه داشته است. همین اشک ها ، عزاداری ها همین شورها و هیجان‌ها ، مرثیه سرایی ها، شعرها، کارهای هنری فرهنگی و اجتماعی و روضه ها همه اینها بسیار مهم بوده و واقعا نام و یاد ابا عبدالله را زنده نگاه داشته، منتهی زنده نگاه داشتن ابا عبدالله برای این است که راه امام حسین علیه السلام زنده نگاه داشته شود.

وی ادامه داد:اگر خدای نکرده فقط اسم و نام باشد، ولی آن راه و محتوا فراموش شود و حتی پوشیده بشود، چه بسا ما امام حسین را مطرح می کنیم، ولی آن را در مسیرهایی که درست خلاف جهت مسیر قیام ابا عبدالله است، استفاده می‌کنیم و این جفای به ابا عبدالله است، نه خدمت به ابا عبدالله.

خاتمی افزود: امام حسین (ع) برای به دست آوردن قدرت ظاهری قیام نکرد و نیز حرکت او سرکشانه و آشوبگرانه نبود (لا اشراً و لا بطراً)، بلکه آمده بود، برای طلب اصلاح در امت جدش، انحرافاتی را دیده بود که می بایست با آن مبارزه کند، حداقل این است که حقیقت را برای تاریخ روشن کرد.

وی در ادامه خطاب به حضار گفت: شما می دانید که حضرت در زمان معاویه اقدامی نکرد؛ گرچه نامه‌های تندی خطاب به معاویه داشت، ولی او عهد امام حسن(ع) را نشکست.امام مجتبی علیه السلام هنگامی که مردم از دور او پراکنده شدند صلح کردند، منتهی قرارداد بسیار محکمی بسته شد که البته معاویه همه آن را زیر پا گذاشت.

وی با یادآوری این‌که آخرین نکته قرارداد آن بود که معاویه بعد از مرگش تکلیف را به مردم بسپارد و کسی را معین نکند و درباره حکومت اسلامی مردم تصمیم بگیرند و کارشان را انجام دهند، افزود: همه اینها نقض شد آخری آن خلافت یزید بود او هم روی کار آمد خواست بیعت بگیرد که امام حسین(ع) ایستاد و چه ایستادنی.

خاتمی ادامه داد:انحراف بزرگی که ایجاد شده بود، هم از نظر شخصیتی که حاکم بر امت اسلامی بود و هم بدعت بسیار بزرگی که از زمان امویان (معاویه) حکومت موروثی شد و در دوران بنی عباس هم این مسأله ادامه یافت و امام حسین(ع) در مقابل همه این انحرافات از جمله این امر ایستاد و اصلاح گری امام حسین(ع) هم شورش گری نبود، روشن گری و بیدارگری بود. مخاطب آن تاریخ بود تا معلوم شود که دو اسلام وجود دارد یک اسلامی که عبودیت خدا را محور کار قرار داده و در مقابلش سر گرانی و سر فرازی انسان در مقابل هر چه جز خداست خدایی که انسان را آزاد آفریده و آزاده خواسته است این انسان نباید مورد ستم قرار گیرد.

وی در ادامه سخنانش اسلام مورد نظرامام حسین (ع) را اسلامی که به مردم حرمت می گذارد حق مردم را می شناسد، عدالت را برای مردم می خواهد و حاکمان زورگو را نمی خواهد معرفی کرد و گفت:این اسلام در مقابل اسلامی است که پوششی می شود برای روی کار آمدن قدرت ها و جبارانی که هر گونه کاری که می خواهند می کنند و به هیچ کس پاسخگو نیستند.

خاتمی ادامه داد:اشکی که مردم ریختند عزاداری هایی که کردند به خصوص دوران هایی که خفقان سخت بود سبب شد عاشورا و امام حسین علیه السلام در ذهن ها زنده بماند و از طریق عاشورا به محتواها پی ببریم و تکلیف خودمان را در هر زمانی بدانیم از جمله اینکه کجا دارد ظلم می شود، کجا دارد حق انسان نابود می شود.

وی شیعه و پیرو ابا عبدالله بودن را ایستادن در مقابل ظلم و حق کشی و اجحاف به انسان معرفی کرد و افزود:امیدوارم همه ما بتوانیم از محرم و عاشورا درس بگیریم و واقعا پیرو ابا عبدالله باشیم. در طول تاریخ ظلم و ستم فراوان بوده، هم حکومت های جباری که هیچ حرمتی به انسان ها نگذاشته‌اند،چه حکومت‌های عرفی و چه حکومت های دینی و این دومی بدتر از اولی است که قلدری در صحنه بیاید و بگوید می خواهد حکومت کند، هیچ توجیه دینی نمی کند، اما اگر ظلم و اجحاف توجیه دینی شد، چنان که در تاریخ اسلام توجیهات فلسفی و دینی برای حکومت های جبار کردند، این خطرناک تر است.

خاتمی در ادامه یادآور شد: انقلاب ما گفت نمونه‌ای که در تاریخ داریم عدل علی است و آن را می خواهیم پیاده کنیم، یعنی در طول تاریخ اسلام بعد از پیامبر که واقعا می‌توانیم به عنوان الگو اشاره کنیم. البته وضع حکومت و جامعه در زمان خلفای راشدین قابل قیاس با وضع اسف بار دوران اموی و عباسی نیست، ولی آنچه در تاریخ جلوه تابناک دارد، حکومت امام علی علبه السلام است. ما با عدل علی آمدیم و انقلاب کردیم با اسلامی که به انسان احترام می گذارد و قدرت را مردمی و پاسخگو در برابر مردم می داند.

پیامبران نیامدند به زور مردم را به قسط وا دارند، بلکه آمده‌اند تا رشد بدهند مردم را تا مردم خودشان به قسط برخیزند. این خیلی مسأله مهمی است.

وی در ادامه با طرح این سوال که آیا اصلاحات یعنی فقط در حکومت بودن؟ افزود: اصلاً حکومت برای حکومتگران؛ ولی باید حق و حرمت و جایگاه و معیشت مردم پاس داشته شود. گرچه همواره باید از حکومتی که نماینده مردم باشد و از رأی آزاد مردم برآمده باشد دفاع کرد، ولی مسأله این نیست که بگوییم ما حتما باید در حکومت باشیم. باید مردم را رشد داد. اصلاح گری رشد دادن مردم است. روشنفکری هم به معنی واقع اش توجه به مردم است.

وی با بیان‌ این‌که ظلم در طول تاریخ بوده است ، ادامه داد: امروز ظلم در عرصه بین المللی بسیار سنگین است.نمونه کار همان است که الان دارد در غزه می گذرد. این مردم مظلوم که در بیش از نیم قرن آواره شده اند، در تنگنا قرار گرفته و سرزمینشان را گرفته اند و دائما سرکوب می شوند و اخیراً این سرکوب خونین و وجشیانه در غزه که واقعا دل آدمی را خون می کند، زنان و کودکانی که به وحشیانه ترین وضعی قتل عام می شوند و این ها نشانه بد اخلاقی و بی رحمی است که در عرصه بین المللی وجود دارد.

همان‌هایی که به خاطر شکستن پای آهو در فلان نقطه جهان موضع گیری می‌کنند، اینجا مردم این طوری دارند کشته می شوند ،ولی عکس العملی نشان نمی دهند یا امور را به تعارف برگزار می کنند.

خاتمی افزود: گرچه اسرائیل نشان داده که به قراردادهای بین المللی تعهدی ندارد و بزرگترین نقض کننده هم همین امر است، ولی چرا مجامع مسؤول در برابر این ستم نمی ایستند؟! البته ملت های اغلب کشورها بیدارند، ولی کجاست موضع گیری دولت ها؟ بخصوص دولت های اسلامی و عربی. کجا هستند؟تا کی همه مان تو سری خور باشیم و این همه تحقیر و توهین نسبت به همین دولت ها و ملت ها بشود و یک ملت زیر پنجه ها و چکمه های رژیم سفاک گرفتار باشد و ما حتی سر و صدای درستی هم نمی بینیم. دولت ها بیایید به ملت ها توجه کنند، کنار ملت ها قرار بگیرند. دولت ها این امکانات را از ملت ها گرفته اند و باید در مقابل این مسائل بیاستند.

وی در بخش دیگری از سخنانش به اوضاع اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: تحریم ها و فشارهای بین المللی یکی از عوامل اصلی است که البته با مدیریت می شد آثار بد آن را کم کرد.آنچه این جا عرض می کنم این است که غربی ها و دیگران چه فکر می کنند، آنهایی که دم از انسان می زنند!امروز بزرگترین فشار را مردم ما دارند متحمل می شوند. چه تحریم هوشمندی؟ این تحریم برای فشار آوردن روی مردم است حقوق بشر و انسان چه شده؟

وی با بیان این‌که نمی توان در برابر این تحریم که سخت مردم را تحت فشار قرار داده است ساکت بود، گفت: امروز باید دفاع از مردمی کرد که این طور دست و پا می زنند، در این مشکل ها و نیازهای حیاتیشان. هم کالاهای اساسی و هم دارو و درمان امروز مشکل پیدا کرده است. این چه تحریمی است؟مطمئناً ملت ما اینها را به حساب خواهد آورد و بخش هایی از آن را هم علیه خود می داند.

وی که وضع کنونی کشور را به جهت تحریم‌های اعمال شده ناگوار می‌خواند بر این نکته که همه موظفیم برای اصلاح این وضع تلاش کنیم، تاکید کرد.

وی افزود:نظام همین مردم هستند و اگر اعتراض و انتقادی هست به خاطر نظام است که مبادا از معیارها و ارزشهای اصلی اش دور شود.ما چهره نظام را زیبا می خواهیم.ما نظامی می خواهیم که به معیشت مردم برسد، حرمت مردم را نگه دارد. مائیم که از حقیقت نظام دفاع می کنیم.

وی با تاکید بر این‌که آمدن در صحنه نباید به معنی استحاله و دست برداشتن از اصولی که اصلاحات دارد باشد، گفت:باید با مردم ارتباط برقرار کرد و نسبت به دردها و مشکلاتشان همدلی کرد.