قلم

محمدجواد حق‌شناس عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی، روزنامه‌نگار، مدیرمسئول روزنامه اعتماد ملی، استاد دانشگاه و یکی از فعالین سیاسی اصلاح‌طلب است.

وی در دولت محمد خاتمی معاون وزارت کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.

حق‌شناس که دکترای روابط بین‌الملل دارد، پس از تأسیس حزب اعتمادملی عضو شورای مرکزی این حزب و مدتی بعد از سوی مهدی کروبی مدیر مسئول روزنامه اعتماد ملی شد.

در آستانه نهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی، با حق‌‌شناس به گفت‌وگو نشستیم تا مواضع جریان سیاسی متبوعش را در انتخابات آینده جویا شویم.

آنچه در ادامه می‌آید، مشروح مصاحبه خبرنگار فارس با حق‌شناس است:

‌* فارس: به عنوان اولین سؤال لطفا نظرتان را در مورد فضای کشور برای برگزاری انتخابات بفرمایید؟

- حق‌شناس: به اعتقاد من فضای کشور متاسفانه در حد مطلوب برای برگزاری انتخابات نیست، یعنی فضای کشور می‌توانست بهتر مدیریت شود و تمام گروه‌های سیاسی و جریانات امکان حضور و مشارکت حداکثری را در انتخابات داشته باشند که متاسفانه این اتفاق نیفتاد.

بخشی از این قضیه به نوع رفتار و عملکرد برگزارکنندگان انتخابات برمی‌گردد، چراکه فضای لازم را برای انتخابات و مشارکت حداکثری فراهم نکردند یعنی با وجود تاکید مقام رهبری برای مشارکت حداکثری در انتخابات و مطرح شدن این موضوع به عنوان یک سیاست کلی از سوی ایشان، این فضا با وجود اینکه در تمامی انتخابات پس از انقلاب اسلامی حاکم بود، در مسیر مناسب خودش پیش نرفت.

بخش دیگری از این موضوع به نوع تحلیل و گفتمان گروه‌هایی که وجود دارند و به هر دلیل زمینه را برای حضور در انتخابات مناسب نمی‌دیدند، برمی‌گردد، البته این گروه‌ها تلاش حداکثری را برای تغییر در این زمینه‌ها و رسیدن به فضای مطلوب مشارکت سیاسی در حد لازم انجام ندادند.

* فارس: این گروه‌ها دقیقا چه کسانی هستند؟

- حق‌شناس: منظور من بیشتر نیروهای اصلاح‌طلب است.

** حزب مردم‌سالاری جزء نیروهای تأثیرگذار و اصلی جریان اصلاح‌طلب نیست

* فارس: به هر حال جریان داعیه‌دار اصلاح‌طلبی با سردمداری حزب مردمسالاری وارد عرصه انتخابات شده است.

- حق‌شناس: من حزب مردم‌سالاری را جز جریان اصلاح‌طلب می‌دانم اما به هر حال اگر اصلاح‌طلبی را یک طیف در نظر بگیریم، هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی این حزب جزء نیروهای تاثیرگذار و اصلی جریان اصلاح‌طلبی محسوب نمی‌شود.

یعنی نمی‌توانیم حضور حزب مردم‌سالاری را به عنوان حضور جبهه اصلاح‌طلب تلقی کنیم، البته همانطور که گفتم این طیف را اصلاح‌طلب می‌دانم، ولی به اعتقاد من این فضا می‌توانست خیلی بهتر در وضع موجود شکل بگیرد.

* فارس: یعنی شما معتقدید که اصلاح‌طلبان حاضر در عرصه انتخابات نمی‌توانند مطالبات جریان اصلاحات را برآورده کنند؟

- حق‌شناس: در این رابطه 2 مسئله وجود دارد؛ حضور حزب قطعا نمی‌تواند مشارکت حداکثری را آن طور که باید تحقق بخشد.

به اعتقاد من و بر اساس نظر سنجی‌هایی که صورت گرفته و منابع آن مربوط به دستگاه‌های نزدیک به اصولگرایان است، فضای مساعد در شهرهایی مثل تهران و شهرهای بزرگ برای انتخابات وجود ندارد اما در شهرهای کوچک مشارکت بیش از 50 درصد خواهد بود.

چون در شهرهای کوچک فضا منطقه‌ای‌تر و محلی‌تر است لذا یک مقدار شاهد رقابت‌های تنگاتنگ‌تری بین کاندیداها در مقایسه با شهرهای بزرگ خواهیم بود.

* فارس: رهبر انقلاب بر موضوع مشارکت حداکثری تاکید دارند؛ راهکار شما برای رسیدن به این مهم چیست؟

- حق‌شناس: بخشی از راهکار مربوط به گذشته می‌شد که زمانش گذشته است؛ مطمئنا اگر مسئولین مربوطه در نهادی مثل شورای نگهبان یا افرادی که در سیاستگذاری کلان نظام سیاسی نقش داشتند، برخی مقدمات را فراهم می‌کردند، مطمئنا مشارکت خیلی بهتر محقق می‌شد، ولی با توجه به عدم ثبت نام و همچنین گذشت زمان و نوع نگرشی که دبیر محترم شورای نگهبان داشت و اعلام موضع کرد، اوضاع براساس سیاست اعلامی مقام رهبری پیش نرفت.

* فارس: اما خیلی از دوستان اصلاح‌طلب خودشان را در معرض نظر شورای نگهبان قرار ندادند!

- حق‌شناس: بله؛ من هم این مسئله را ذکر کردم؛ بخشی از مسئله مشارکت به شورای نگهبان و دیدگاه نظارت استصوابی برمی‌گردد و بخشی هم مربوط به کسانی است که در حوزه استراتژیک تصمیم می‌گیرند؛ با توجه به برخی مباحث مثل نقطه نظرات صریح و روشن آقای خاتمی که اگر به آنها توجه می‌شد، اوضاع فرق می‌کرد که البته این رده تصمیم‌گیری به شورای نگهبان ارتباطی ندارد و باید در بخش‌های دیگر مثل روسای مجلس خبرگان و تشخیص مصلحت و سران 3 قوه سازوکاری را فراهم می‌کردند تا مشکل حل شود.

* فارس: اما دوستان اصلاح‌طلبی که به صورت محدود وارد عرصه شدند، ‌کنم اکثریت‌شان تایید صلاحیت شده‌اند‌.