نکته تفسیری
رسا: حضرت آیت الله جوادی آملی امروز در جمع علما و روحانیان حوزه علمیه به تفسیر آیات 1 تا 6 سوره مبارکه فرقان در مسجد اعظم قم پرداخت و گفت: معبود صرف، فرقان را برای انذار عالمیان بر عبد محض نازل کرد.
این استاد تفسیر حوزه علمیه با بیان اینکه «العالمین» در این آیه با «العالمین» در سوره حمد متفاوت است، ابراز داشت: منظور از عالمین در اینجا جن و انس است و بر خلاف سوره حمد، شامل آسمانها و زمین نمیشود. همچنین شامل امتهای گذشته هم نیست چون قانون عطف بما سبق نمیشود. اما از جهت تکوین شامل ملائکه هم میشود.
حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به یکتایی خدای متعال اظهار داشت: اینکه میگوییم او شریک ندارد به دو دلیل است؛ اول اینکه او نیازی به شریک ندارد و دلیل دوم اینکه ماسوای او فقیر الی الله هستند و مالک چیزی نیستند تا بتوانند شریک او شوند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به حدیث «الفقر فخری» اشاره کرد و گفت: اگر کسی بداند محتاج خداست دیگر نه به خود متکی است و نه به غیر خدا و سرگردان هم نخواهد بود.
آیت الله جوادی آملی با بیان اینکه خداوند برای نفی معبودهایی غیر از خدا، هفت مطلب بیان میکند که هر یک از آنها حد وسط برای یک برهان است، اظهار داشت: این براهین عبارت است از «این خدایان دروغین چیزی را نمیتوانند خلق کنند»، «خودشان مخلوقند»، «مالک ضرر خود نیستند»، «مالک نفع خود نیستند»، «مالک موت و حیات و نشور هم نیستند.»
وی افزود: غیرت از سه عنصر تشکیل میشود؛ اینکه انسان هویت و محدوده خود را بشناسد، کسی را وارد حریم خود نکند و وارد حریم دیگری هم نشود. در روایتی از امیرمؤمنان علیه السلام آمده است «ما زنی غیور قط؛ هرگز انسان با غیرت زنا نمیکند»؛ چه زنای بصر یا زنای سمع یا زنای رِجلین. کسی که به ناموس دیگری نگاه میکند، در همین محدوده بیغیرت است.
این استاد عالی حوزه علمیه قم ادامه داد: اگر بگویند فلان فقیه در این محفل درس میدهد، به این معنی است که فقه میگوید. بنابر این در آیه 6 که میفرماید «قل أنزله الذی یعلم السرّ فی السماوات والارض؛ بگو کسی این قرآن را نازل کرده که سرّ آسمانها و زمین را میداند»، به این معنی است که خداوند اسرار آسمانها و زمین را در قرآن بیان میکند زیرا تعلیق بر وصف، مُشعر است.