قلم

آفتاب: مرتضی فاطمی در الف نوشت: بدون تردید، یکی از مهمترین شاخص‌ها برای سنجش آزادی بیان در جوامع، وضعیت آزادی بیان در مجالس قانونگذاری آن کشورهاست. اگر مخالفین و موافقین در داخل مجلس های قانونگذاری قادر به ارایه نظرات خود بصورت آزادانه نباشند، پرواضح است که در سطح جامعه و مطبوعات و احزاب و رسانه‌ها نیز وضعیت بهتر از این نیست. زیرا بهرحال نمایندگان مجلس از فیلترهای مختلفی برای حضور در قوه مقننه عبور کرده‌اند و در مجموع مورد اعتماد آن نظام حکومتی هستند.

اتفاقات تاسف‌بار در جلسه چهارشنبه مجلس شورای اسلامی برای رای اعتماد به چهار وزیر پیشنهادی دولت، زنگ خطری است که بارها به صدا درآمده و حتی اخیراً با واکنش بزرگان نظام نیز مواجه شد.

آزادی بیان این نیست که میکروفن نماینده‌ای برای بیان اظهاراتش باز شد. آزادی بیان این است که نماینده بدون واهمه از شعارهای تند نمایندگان دیگر و اتهام زنی و فضاسازی و شانتاژهای پیرامونی، بتواند آزادانه نظرات خود را مطرح کند و نمایندگان دیگر با حوصله سخنان او را استماع نموده و در رای های خود، با او مخالفت و یا موافقت نمایند.

متاسفانه در جلسه اخیر مجلس، تمامی این قواعد شکسته شد و مخالفان وزیر نفت و وزیر بازرگانی و صنایع، تحت فشار شدید روانی و محیطی قرار گرفتند. عملکرد رییس مجلس نیز در این میان، بسیار قابل انتقاد و اعتراض است. ایشان که گویی از استدلال نیز کم آورده بودند، فضای مجلس را با جملاتی خاص، احساسی کردند و سخنان مخالفان را طوری نقد کردند که گویی آنان با اصل وجود سپاه مخالفت دارند. و اساساً ورود رییس مجلس بدلیل جایگاه او به صف مخالفان و موافقان (اگرچه حق قانونی اوست) محل تامل است. چه برسد به اینکه ایشان در بسته شدن فضای مجلس برای سخن گفتن آزادانه مخالفین، کمک شایانی کردند.

باید متوجه باشیم که موضوع آزادی بیان بالاخص در مجلس شورای اسلامی، از چنان جایگاهی برخوردار است که باید برای آن هزینه بسیاری کرد. حتی اگر مخالف مربوط، فردی غیر قابل قبول از نظر اکثریت مجلس باشد و یا سخنان او بسیار بی‌ربط و غیر قابل قبول باشد. و حال آنکه هیچکدام از دو مورد فوق در مورد مخالفین محترم نبود.

مجلس شورای اسلامی بدلیل پاسداشت اصل مهم آزادی بیان، باید سعه‌صدر و تحمل خود را بالا ببرد و حتی اگر مخالف نظرات مخالفین است آنرا با دقت استماع نمود و فضای روانی مناسبی را برای آنها فراهم آورد. وقتی نماینده مخالفی که از دهها فیلتر برای حضور در مجلس رد شده است، امکان سخن گفتن بدور از فضاهای پیرامونی را ندارد، مخالفین در جامعه چه وضعیتی دارند؟