قلم

به نام خالق بهار زیبایی ها

یا مقلب القلوب و الأبصار .

ای انگیزاننده انقلاب در دلها و دیده ها و ای تدبیر کننده ی سیاهی شب و روشنایی روز، ای دگرگون کننده ی دلهای آدمیان تو خود قلوب ما را و دلهای ما را به بهترین نوا بنواز.

با رسیدن ماه اسفند به آخر راه، نویدی دیگر از راه می رسد تا سالکان طریق علم و دانش و مردمان دیار به طریقی و با الگو گرفتن از تدبیر کننده قلبها و دلها، اموری را آعاز نمایند و ساز کنند که تا قبل از این بر آن روشی و جویشی دیگر بود، این تغییر و دگرگونی را به تعبیری عید نامیده اند.  

واژه عید در قرآن کریم آمده است که عیسی ابن مریم خدای خویش را خطاب قرار داده و بیان داشته است که بارالها ! پرودگارا ! برای ما از آسمان مائده ‌ای فرست تا این روز برای ما و کسانی که پس از ما می آیند ، عید باشد که تو بهترین روزی دهندگانی و آیت و حجتی از جانب تو برای ما باشد ." ‏‏(مائده114) با این بیان عید " روزی است که در آن سود و منفعتی مادی یا معنوی باشد چنانکه روزهای غدیر ، قربان و فطر عید نامیده شده اند چرا که در غدیر امامت مطرح است و در قربان، قربانی کردن و کمک به محرومان اجتماعی و در فطر، فطره پاکی را تقدیم می نمایند. همچنین می ‌توان گفت ؛ عید آن روزی است که در آن نماز ویژه ‌ای برگزار کنند یا روزی است که مجمعی در آن فراهم آید و یا آنکه عید روزی است که خلق از ماتم به شادمانی " عود " کنند یا روزی است که تفاوتی میان درویش و توانگر نباشد یا آنکه " عید " روز شریف و ارجمندی می‌ تواند باشد. مهم ‌ترین اعمال و آداب مشترک عید عبارتند از : غسل کردن و حمام کردن ، پوشیدن جامه نیکو ، استعمال بوی خوش ، خواندن نماز.

خیرات و فرشتگان در ایام عید بر بالین کسانی بارانی می شوند که فطرت پاک انسانی خویش را صیقل داده و آرامشی نسبی برای خود و جامعه خویش به ارمغان آورند. اما آنچه به نام عید در نزد ایرانیان بوده و هست بر مبنای اسلامی و روایی گاه بر نحس بودن آن و گاه بر خیر بودن آن حکایت دارند، اما بنا بر آنچه قرآن بیان داشته که عید روز خیر و برکت است و آنچه امیرالمؤمنین علی(ع) معتقد است که عید روزی خواهد بود که گناهی در آن واقع نشود و همچنین منقول از امام صادق(ع) که از غسل کردن و پاکیزه بودن و پوشیدن جامعه های زیبا و خواندن نماز و خواندن سوره های کافرون و قل اعوذبرب الناس و الفلق و دعا در آن روز و همچنین نقل معلی از امام که امام می فرماید آیا می دانی امروز چه روزی است و معلی اظهار می دارد که در نزد ایرانیان معروف است به نوروز و حضرت می فرماید اما آنچه در این روز اتفاق افتاده را بدان، و آن روزی که خداوند از بندگانش خواست بنده او باشند و نه غیر او، همان روزی که اولین طلوع خورشید است بر زمین، روز هبوط کشتی نوح بر کوه جودی است، روز شکستن بتها توسط ابراهیم، نزول جبرئیل بر پیامبر رحمت و روز ولایت علی (ع)و بت شکنی پیامبر به همراه علی و پیراستن و پاک کردن خانه از آلودگی ها و روز اجرای عدالت توسط منجی بشریت و روزی است که امام صادق (ع) در آن روز انتظار فرج دارد، پس نمی توان روایاتی که بر مبنای نحوسیت عید نوروز نقل شده است چنانکه نقل شده است، عید روزی است که انهدام اسلام در آن رقم خواهد خورد. پذیرفت و به عید به عنوان یک سنت حسنه مقابله کرد.

با توجه به این دو دسته از روایات می توان گفت بر فرض صحت روایات دو طرف حساسیت ائمه (ع) از آن روست که نکند گرامی داشت این ایام عاملی شود برای بازگشت به جاهلیت و قبیله گرایی و مطرح کردن ایرانی و عربی بتا انشقاقی در جامعه اسلامی پیش آید.

در حالی که  نوروز به معنای بازگشت به گذشته نیست، بلکه نوروز با اخذ محتوای اسلامی، از قبیل دعا و صله رحم و سایر سنت‌ها و آداب نیک اسلامی، توانسته به عنوان آئین ملی ایرانیان همچنان باقی بماند؛ و بزرگان از جمله رهبر انقلاب اسلامی معتقدند، نوروز دیگر همانند قبل خالی از محتوا نیست بلکه جشنی مردمی و ارادت به حضرت حق می باشد و تقویت انسانیت و عاطفه در آن ایجاد شده است  (بیانات در صحن مطهر حضرت ثامن الحجج، امام رضا(ع)، 1/1/1377..