قلم

بسم الله الرحمن الرحیم

واعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا واذکروا نعمةالله علیکم اذ کنتم اعداء فالف بین قلوبکم فاصبحتم بنعمته اخوانا و کنتم علی شفا حفرة من النار فانقذکم منها...(آل عمران،103)

این ایام که متبرک است به نام مبارک دو مولود حق گو و پیام آور حق و مبلغ حق پیامبر(ص) رحمت الگوی اخلاق کامله و ذریه آن رسول حق امام صادق(ع) هفته ای به نام وحدت و روزی به نام اخلاق و اخلاق مداری، که در ابتدای بحث جای تبریک به جهان حقیقت جو و حقیقت پو را می طلبد.

وقتی بحث از واژه وحدت می شود مخاطبین یا چهره در هم می کشند که این چه بیانی است یعنی شما می گویید حق یکی نیست و انواعی دارد؟! و یا عده ای که خود را بی سر پناه و بی مرید خواهند دید! اگر این واژه در میان امت اسلامی تحقق پیدا کند. این دو گروه چهره در هم کشیده و از افراط گری و خود ستایی خود قدمی کوتاه نخواهند آمد و البته در هر گروهی وجود دارد و همین ها تفکرات افراطی هستند که کار را بر دیگران نیز دشوار خواهند کرد.

گروهی دیگر که با مطرح کردن و یا شنیدن کلمه وحدت، چهرهای خود را بشاش نموده و از آن استقبال می کنند هر چند عده ای از این اندیشمندان نیز در این راه از طریق افراطیون از دو طرف و دو گروه، جان و مال خویش را برای تحقق این وعده الهی به خطر انداخته و شهید شده اند.

گروه دوم اما کسانی هستند که اندیشه هایی دارند فراختر از افراطیون و سینه هایی گشاده تر از سینه های افراطیون، اینان در جواب کسانی که می گویند وحدت تحقق پیدا نخواهد کرد چون وحدت یا فلسفی است و تحقق پیدا کردنی نیست بین دو گروه و مذهب یا جامعه و... یا ترکیبی است همانند ترکیبات شیمیایی که درجامعه انسانی محقق نیست، معتقدند ترکیب و وحدت در میان اندیشه ها و آدمها غیر ازآنچیزی است که شما فکر می کنید و معتقدید، چرا که وحدت به معنای یکی شدن و به یک رنگ در آمدن نیست و قرآن نیز آنرا نخواسته است چنانکه در آیه 64 سوره آل عمران می فرماید « قل یا اهل الکتاب تعالوا الی کلمة سواء بیننا وبینکم الا نعبد الا الله و لا نشرک به...» ای پیامبر به اهل کتاب بگو بیایید مشترکاتمان را مطرح کنیم که همان پرستش خدای یگانه است و اینکه شریکی برای آن قائل نشویم »

 در واقع بیان قرآنی از آن حکایت دارد که رفتن به سوی مشترکات و دوری از شرک و خواندن خدای یکتا کفایت می کند از اینکه تا این اندازه با اهل کتاب همکاری و همفکری گردد و نسبت به مسائلی که احتمال تفرقه در آن است با دیده مسامحی نگاه شود

پس مسلمین را سزاست، ضمن اینکه به اصول و فروع خود معتقدیم به اصول همدیگر ایمان داشته و نسبت به فروع همدیگر سعه صدر داشته باشیم و کاری نکنیم که سبب اختلاف شود مقصد هر مذهب اسلامی مطرح کردن و معرفی اسلام به جهانیان است پس برای پیشبرد این هدف مقدس تلاش کنیم و السابقون السابقون را سزاوارست مسلمین در این امیر خیر بکار گمارند، همانند کسانی که در یک ورزش گروهی هستند هر چند دارای عقائد مختلفی هستند اما در راه بالا بردن تیم خود و پرچم کشورشان تنها به همکاری و همفکری بین خود فکر می کنند و نه به اختلاف سلیقه ها و اختلاف افکار. پس وحدت به این معناست، که هم واقعی و هم تحقق یافتنی است.

اما اینکه پیام آوران وحدت چه کسانی بودند وهستند علاوه بر قرآن و پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار و خلفای بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) علمائی نیز چون علامه امینی، آیت الله بروجردی، شیخ شلتوت، سید جمال الدین اسد آبادی، شیخ محمد عبده، امام خمینی و آیت الله العظمی خامنه ای و... در این قضیه نقش داشته و تلاش زیادی برای وحدت مسلمین به کار برده اند.

عامل اصلی برای تحقق این مهم در جامعه اسلامی تلاش و خودسازی است، این تزکیه نفس است که هر آدمی را برای چشم پوشی از اشتباه دیگران آموزش داده و او را چنان تربیت می کند که تنها به خود نیاندیشد و تنها تفکر خود را حق مطلق و دیگران را کفر مطلق نداند، اگر هم خود به واقعیت رسیده و دیگران نرسیده دلیلی برای کفر دیگران نتراشد و آنان را مرتد ندانسته تا چونان طالبان و داعش و برای تحمیل تفکرات خود دست به اسلحه نبرد و اسلامی ساختگی را به نام اسلام واقعی که دین رحمت است به جهانیان معرفی ننماید.

خود سازی افراد مخصوصا اهل علم بسیار مورد تاکید است، و انتظار مردم نیز از آنان بیش از دیگران است چرا که مردم طبق آرای اهل علم عمل خواهند کرد و اگر آنان دیگران را کافر و مشرک دانسته تا پای جان، خود را فدای عقیده می کنند. اگر چه با نگاهی به آرای و اندیشه های اینگونه تفکری به سهولت می توان به عدم آگاهی آنان از اعتقادات و تفکر دیگر مسلمانان و مذاهب بی خبرند. پس جهاد با نفس است که می تواند شخص را صاحب سعه صدر نماید، و در مورد دیگران بدون تحقیق و تدقیق حکم به کفر و شرک ندهد.

وقتی خداوند از پیامبر خاتم می خواهد که در مورد کافرانی که هیچ امیدی به هدایت آنان نیست به آنان بفرماید دین شما برای خودتان و دین ما هم برای خودمان، از طرفی دیگر به پیامبر دستور می دهد که با کافران بر سر مشترکات به توافق برسید و از شرک فاصله بگیرید، چگونه استکه پیروان این آیین رحمت که پیامبرش را خداوند اسوه اخلاق معرفی کرده است نمی توانند با همکیشان خود به وحدت برسند جز آن استکه در درون خود شیطانی به کار کشتگی شیطان رجیم دارند و در خارج شیاطینی چون صهیونیسم و انگلیس و آمریکا دارند؟!

سزاوار است جامعه اسلامی برای یک بار هم که شده بعد از پیامبر اکرم و خلفای راشدین به خود آید و «خود» را توسعه داده به جای آنکه مذهب شیعه یا تسنن را خود بداند دایره آنرا گسترش داده و جهان اسلام را «خود » بداند و هر گاه از «ما» صحبت می کند از امت اسلامی با مذاهب و فرق مختلفش صحبت کند و از این «خود» دفاع نماید که شامل مذاهب اهل سنت و مذاهب اهل تشیع باشد. که این قبیل امور تصفیه های درونی و تزکیه های نفسانی لازم دارد تا بتواند سینه ای داشت به وسعت جهان اسلام و نه به وسعت مذاهب چهارگانه و چندگانه.

آیه ای که در ابتدا اشاره کردیم از چنگ زدن به ریسمان الهی که کتاب و عترت پیامبر است حکایت دارد چرا که آنگاه که پیامبر اسلام در حال رخت بر بستن از این دنیای فانی است به سپردن دو گوهر گرانبها به امت خود سخن به میان می آورد که بی ارتباط به حبل الله نداشته چرا که رضایت پیامبر رضایت خداوند بوده. لذا قرآن به چنگ زدن به ریسمان الهی سخن به میان آورده و اینکه مسلمانان به یاد آورند که اختلاف و تفرقه چه عذابی را به دنبال می آورد که خداوند به نجات مسلمانان از کناره آتش جهنم سخن به میان می آورد که علت آنرا همان تفرقه و اختلاف بوده که خداوند با الفت دادن به قلب های آنان بر آنان منت نهاده و از آتش آنان را به دور نگه داشته است.