قلم

روشنفکر کیست؟ روشنفکری چیست؟ وظایف و مسوولیت های روشنفکری چیست؟ آیا می توان برای روشنفکر وظیفه تعریف کرد؟ چگونه باید روشنفکر گونه شناسی کرد؟ روشنفکر نماینده چه بخشی از جامعه است؟ رابطه تاریخی روشنفکران و روحانیان چگونه بوده و هست؟ در طول تاریخ، نگاه و نقد روحانیت و روشنفکری به یکدیگر چگونه بوده؟ این نقد و نگاه ها را را چگونه می توان دسته بندی کرد؟ بطور مشخص، رابطه روشنفکران با امام به عنوان نماینده طیف روحانیت، چگونه بوده است؟ در این میان، امام کدام بخش از گونه های مختلف روشنفکری را تایید و کدام را نفی می کند؟  

این‌ها محور میزگردی متفاوت در جماران است که در آن دکتر نجفقلی حبیبی، دکتر داوود فیرحی و دکتر عماد افروغ حضور دارند. هر یک از این سه استاد دانشگاه، به تبیین دیدگاه های خاص خود پیرامون موضوع پرداختند  .

دکتر عماد افروغ در این میزگرد، ضمن تبییت مفهوم روشنفکری، به گونه شناسی روشنکفری پرداخت و ضمن تبیین چهار نسل روشنفکری گفت: ما نمی‌توانیم مطلوب روشنفکری را دیکته و تجویز کنیم. باید توجه به شرایط رقابتی اجتماعی و فرهنگی و تاریخی آن هم داشته باشیم. یعنی عمق روشنفکری مطلوب ما در بستری از مواجهه‌ی نظری با رقیب ایدئولوژیک است. ما واقعا نیاز به رقیب ایدوئولوژیک داریم و اگر رقیب ایدئولوژیک نباشد، آن روشنفکری مطلوب هم ظهور نخواهد کرد  .

دکتر داوود فیرحی نیز، ضمن تبیین جایگاه تاریخی روشنفکری در ایران، به اهمیت حفظ این جایگاه تاکید کرد و گفت: ضرورت های جامعه ما حکم می‌کند که به یک دیالکتیک مثبت تکیه شود. نمی‌شود به نقدها استناد کرد و روشنفکری را نفی کرد، و به تعریف ها استناد کرد و روشنفکری را مطلقا پذیرفت. ما باید گونه‌شناسی روشنفکری را از گونه‌شناسی ِ‌مسائل خودمان استنباط کنیم. چون روشنفکری مساله محور است  .

دکتر نجفقلی حبیبی نیز، با تبیین مسوولیت های روشنفکری گفت: روشنفکر کسی است که می‌فهمد و می‌اندیشد. اگر کسی بخواهد روشنفکر باشد شرط اولش این است خودش را فراموش و به جامعه برسد. دغدغه‌اش این است که مردم به دلایلی در خوابند. این آدم به این موقعیت رسیده که مردم به حرفش گوش می‌دهند و هم این‌که حرف‌هایش می‌تواند مردم را بیدار کند. تحرک ببخشد و فضای تازه‌ای ایجاد کند. اگر اما او به زندگی فردی اش پرداخت مثل همه دیگر نمی‌توانیم به او روشنفکر بگوییم شاید بشود گفت عالم و دانشمند اما روشنفکر نه. چون او برای کشورش سرمایه گذاری نکرده است

متن کامل این میزگرد، بزودی در سایت جماران منتشر می شود